Sepetiniz şu anda boş!
Summerhill School – Özgürlük Okulu
Sınıfın Dışında Eğitim Yazıları -1-
Dünyadaki İlk Demokratik Okul:
1927 yılında İngiltere’nin Leiston kentinde, dönemin alışılmış eğitim anlayışına meydan okuyan bir okul doğdu: Summerhill. Kurucusu Alexander Sutherland Neill, bu okulu sıradan bir eğitim kurumu olarak değil, özgürlükçü bir yaşam alanı olarak kurguladı. O dönem gazeteler Summerhill’i alaya alarak “istediğini yap okulu” diye tanımlasa da, Neill’in derdi tam olarak buydu: çocukların gerçekten ne istediklerini fark edebilecekleri bir ortam yaratmak.
Kuruluş Felsefesi:
Neill, modern dünyanın geldiği noktayı ciddi şekilde sorgulayan bir eğitimciydi. Ona göre bilim, teknoloji, din ve ekonomi; insanlığa huzur, adalet ya da doğayla barış getirememişti. Bütün bunların temelinde, bireyi bastıran bir eğitim anlayışı yatıyordu. Neill, eğitimin amacını; çocukları sınavlara değil, yaşama hazırlamak olarak tanımlıyordu. Eğitim sistemleri, doğuştan gelen potansiyeli bastırarak itaatkâr bireyler yaratmakla meşguldü. Summerhill ise bunun tam tersini yaptı: çocuğa seçim hakkı verdi.
🏡⠀Bu okulda çocuklar belli standartlara uymaya zorlanmaz.
🏡⠀Derslere katılma mecburiyeti yoktur.
🏡 Ne kadar “başarılı” oldukları değil, kendilerini ne kadar tanıdıkları önemlidir.
🏡 Öğrencilerin öğretmenlerle eşit oy hakkına sahip olduğu demokratik bir sistemle yönetilir. Belirli aralıklarla yapılan toplantılarda öğrenciler ve personel bir araya gelerek okul kurallarını birlikte belirler ve bu kuralların uygulanmasına dair kararlar alırlar. Bu yapı, okul topluluğuna hem yasa koyucu hem yürütücü olma sorumluluğu verir.
🏡 Özgürlüğe inanılır ama başıboşluğa değil. Bu, istediğinizi yapmakta özgür olduğunuz anlamına gelir – ancak başkasının özgürlüğüne müdahale etmemelisiniz.
🏡 Okul içerisinde muhtemelen ülkedeki diğer okullardan daha fazla yasa vardır – genellikle 250 civarında!- Birçok yasa mevsimseldir ve ihtiyaç duyulmadığında değiştirilir veya kaldırılır. Diğerleri ise her yıl devam eder.
🏡⠀Oyun, gelişimin vazgeçilmez bir parçasıdır; derslerden bile önceliklidir. Akıllıca düzenlenmiş oyunlar, çocuğun gelişiminin önemli bir parçasıdır. Çünkü Neill’e göre, çocukluğunda doyasıya oynayamayan bireyler, yetişkinlikte huzursuz ve saldırgan olabilir.
🏡 Çocuğun, yetişkinlerin baskısından ve yargılanma endişesinden uzak bir şekilde tüm duyguları özgürce deneyimleyebilmesi gerektiğine inanılır.
🏡 Sağlıklı bir gelişim süreci için çocukların sadece olumlu duygular değil; stres, öfke, hayal kırıklığı ve başarısızlık gibi zorlayıcı duygularla da karşılaşmaları ve başa çıkmayı öğrenmeleri önemlidir.
Summerhill’de Bir Gün Nasıl Geçiyor?:
Neill, okulda ortalama bir günü şöyle anlatır: Summerhill’de sıradan bir gün sabah 08:15’te kahvaltıyla başlar. Çocuklar mutfaktan tabaklarını alır ve yemekhaneye geçerler. 09:30’a kadar odalar toplanır ve ders saatine geçilir. Dersler öğleye kadar sürer. (Derslere katılımın isteğe bağlı olduğunu unutmayın lütfen)
Öğleden sonrası tamamen serbesttir. İsteyen bahçede oynar, isteyen resim yapar, isteyen sadece düşünür. 16:00’da çay saati, 17:00’de ise çeşitli etkinlikler başlar. Akşamları her güne özgü bir etkinlik planı vardır: sinema, dans gecesi, psikoloji sohbetleri, tiyatro gösterileri…
Haftalık genel toplantılarda okulun işleyişi öğrencilerle birlikte kararlaştırılır. Kararlar oylamayla alınır ve her bireyin bir oy hakkı vardır — ister öğrenci ister öğretmen olsun.
Neill’in ölümünden sonra okulun kapanacağı düşünülse de Summerhill yoluna devam etmektedir. Bugün okulun başında Neill’in kızı Zoe Neill Readhead vardır. Felsefesini sürdüren okul, ufak değişiklikler yaşasa da temel ilkelerinden sapmamıştır.
Summerhill kendisinden sonra açılacak pek çok demokratik okula öncülük etmiş, eğitim kuramlarını etkilemiş olsa da bugün hala “Neill eğitim felsefesinde ne kadar haklıydı?” sorusunu sormaya devam ediyoruz.
Demokratik okulların oldukça mutlu çocuklar yetiştirdiği tartışılmaz. Ancak “akademik başarı ile özgürlük arasında tam olarak çözülememiş sorunlar” da eğitim camiasının gündeminde tazeliğini korumaya devam ediyor.
Neill’in ölümünden sonraki 50 yıl boyunca Summerhill, öğrencilerin özgürlüğü yanı sıra akademik performanslarını da gösterebilmeleri için modernize edildi. Her şeyden önce, personel eğitimine ve modern öğretim yöntemlerine çok dikkat edildi.
Öğretmen maaşları artırıldı (Ücretsiz eğitim hayal eden Neill’in istekleri maalesef gerçekleşmedi). Yeni öğretim yöntemleri uygulanmaya başlandı, öğrenciler prestijli üniversitelere kabul edilmeye hazırlandı.
Ancak Neill’in temel ilkeleri aynı kaldı; demokratik yönetim biçimi korundu, öğrencilerin oyun oynayarak zaman geçirmelerine izin verildi, çocuğun ilgi alanlarına odaklanmaya devam edildi.
Bugün gelinen noktada Summerhill’in fiziksel varlığından çok daha önemli olan, Neill’in eğitim dünyasına kazandırdığı fikirlerin hâlâ tartışılıyor, ilham veriyor ve dönüştürücü bir güç olarak varlığını sürdürüyor olmasıdır. Summerhill yalnızca bir okul değil, özgürlük, sorumluluk ve demokratik yaşam kültürü üzerine kurulmuş bir düşünce modelidir. Neill’in eğitim anlayışı; çocukluğun doğasına saygı duyan, otoriteyi sorgulayan ve bireyin içsel sesine alan açan bir yaklaşım olarak, çağdaş eğitim literatüründe hâlâ yerini korumakta ve her geçen gün daha fazla düşünceye kapı aralamaktadır.
Betül Sönmez Öztekin
Film & Belgesel Önerisi
Summerhill’in hikayesi ve kapatma davası karşısında okulun OFSTED’e karşı açtığı başarılı yasal mücadele, 2007’de BBC için dört bölümlük bir çocuk dramasında anlatıldı. Çekimlerin çoğu Summerhill’de gerçekleşti ve bazı öğrenciler figüran olarak rol aldı. Dizi iki BAFTA ödülü kazandı.
Film yapımcısı Peter Chadwick, “How Summerhill Works” adlı belgeseli için iki yıl boyunca okulda vakit geçirerek Summerhill’deki yaşamı derinlemesine belgeledi. Öğrenciler, öğretmenler, eski mezunlar ve velilerle yapılan röportajlar ile okul hayatından kesitleri bir araya getiren bu belgesel, Summerhill’in ruhunu güçlü bir şekilde yansıtırken; çocukların nasıl özgürlük içinde ama başıboşluk olmadan büyüyüp geliştiğini ve öğrendiğini gözler önüne seriyor.
Kaynakça:
Özgürlük Okulu / Alexander Sutherland Neill
Bir Eğitim Mucizesi / Alexander Sutherland Neill
Görseller:
http://www.summerhillschool.co.uk/
Bir yanıt yazın